Thiếu máu do thiếu sắt hay do thiếu Vitamin B12 là bệnh có vẻ âm thầm và phát hiện tình cờ qua kiểm tra sức khỏe tổng quát hàng năm. Bởi triệu chứng của thiếu máu thiếu sắt hay Vitamine B12 thường bị chúng ta bỏ qua và nghĩ rằng những triệu chứng như dễ bị mệt mỏi, cảm giác như người thiếu năng lượng sống mà có thể được cho là mệt vì công việc nhiều hay sau ngày làm việc thấy mệt mỏi nhiều, nhức đầu, thở ngắn, cảm giác tim đập hồi hộp, thấy lạnh bàn tay bàn chân, có khi thấy dạo này hay bi quên quên, hay có tính phán xét nhiều hơn, dễ bực bội, nặng hơn có khi làm trầm cảm, hay bị tê kiểu kim châm nhẹ.
Vấn đề sức khỏe thầm lặng và cách khắc phục
Trong thời gian qua PK ĐK Dr. Healthcare đã khám sức khỏe tổng quát định kỳ hàng năm cho các thầy cô trường X, Phường Phú Lâm, HCM (quận 6 cũ). Qua việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, phát hiện có một số thầy cô bị thiếu máu thiếu sắt và thiếu Vitamin B12.
Sắt là một chất dinh dưỡng mà cơ thể bạn cần cho nhiều chức năng, bao gồm sản xuất năng lượng và hỗ trợ miễn dịch. Tuy nhiên, một trong những chức năng quan trọng nhất của sắt là sản xuất hemoglobin – một phân tử trong máu có chức năng vận chuyển oxy. Khi bạn không có đủ hemoglobin, cơ và mô của bạn sẽ không nhận được đủ oxy cần thiết để hoạt động bình thường. Vì tình trạng thiếu sắt không phải lúc nào cũng biểu hiện rõ ràng, bạn có thể đang kiệt sức, khiến cơ thể phải làm việc quá sức mà không có đủ oxy cần thiết.
Nguyên nhân do thiếu sắt:
- Ở nữ nếu có kinh nguyệt có máu ra nhiều, đang có thai.
- Dinh dưỡng kém hay liên quan thói quen ăn uống như an chay hay ăn kiêng cữ sai cách, không các thực phẩm giàu chất sắt.
- Sử dụng thường xuyên lâu dài các thuốc điều trị như aspirin, ibuprofen, hoặc đang sử dụng thuốc cho điều trị viêm đau dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản kéo dài nhiều năm tháng như omeprazole sẽ gây tình trạng thiếu sắt.
- Hiến máu nhiều lần.
- Trải qua phẫu thuật lớn.
- Đôi khi do ung thư dạ dày ruột cũng có thiếu máu thiếu sắt nhưng ít hơn.
Nguyên nhân do thiếu vitamin B12:
- Do ăn chay : nếu bạn ăn chay trường và không uống bổ sung vitamin B12 hoặc không ăn nguồn thực phẩm giàu vitamin B12, áp dụng chế độ ăn kiêng hạn chế hoặc có chế độ ăn uống kém trong thời gian dài.
- Do phẫu thuật cắt ruột gây hội chứng ruột ngắn: ở những người này sẽ thiếu dinh dưỡng và không hấp thu được vitamin B12.
- Do thuốc điều trị lâu dài:
- Các bệnh nhân bệnh Đái tháo đường sẽ uống thuốc Metformin để điều trị kiểm soát đường huyết lâu năm sẽ gây tình trạng thiếu Vitamin B12
- Các bệnh nhân bị bệnh động kinh uống một số thuốc chống co giật lâu dài như phenytoin (Dilantin) gây thiếu B12 và folate, carbamazepine (tegretol), phenobarbital, primidone, valproic Acid (Valproate) uống lâu ngày sẽ gây thiếu hụt B12.
- Các bệnh nhân bị viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản phải uống nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPI) điều trị như omeprazole, lansoprazole lâu ngày cũng gây thiếu hụt vitamin B12 và magne, sắt.
Cách khắc phục trình trạng thiếu máu thiếu sắt hay do thiếu vitamin B12:
- Bổ sung dinh dưỡng tự nhiên giàu hàm lượng sắt, vitamin B12.
- Thực phẩm giàu sắt bao gồm: gan heo, bò, gà, thịt đỏ như heo, bò, các loại đậu như đậugà, đậu thận đỏ, dậu hà lan, đậu lăng, rau đậm màu như xà lách xoong, cải kale xoăn, rau muống cọng màu nâu nâu.
- Thực phẩm giàu vitamin B12 bao gồm: nghêu sò, thịt, cá, gan bò, heo, sữa, trứng.
Với người ăn chay, bệnh nhân có thiếu máu thiếu sắt và vitamin B12 cần uống viên Vitamin B12 và viên sắt bổ sung theo đúng liều lượng bác sĩ kê toa và nên cần kiểm tra định kỳ tái khám theo dõi, tránh sử dụng quá nhiều sẽ có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc sắt nguy hiểm.
